SSD M.2 چیست؟

SSD M.2 چیست؟

بسیاری از هارد دیسک‌های تجاری به صورت فرم فاکتور 2.5 و 3.5 اینچی به فروش می‌رسند. همچنین تا همین اواخر ، بیشتر هاردهای SSD تنها براساس فرم فاکتور 2.5 اینچی فروخته می ‌شدند و اکثر درایوها مجهز به رابط SATA بود. رابط SATA برای اتصال به کابل‌های داده و برق نیاز دارد اما M.2 جدیدترین نوع رابط و فرم فاکتور در هاردهای SSD هستند که در طراحی آن‌ها ردپای بسیار کم از رابط NVMe نیز دیده می‌شود.حافظه های اس اس دی M2 هم از نوع هارد های حالت جامد است. SSD M2 در دو مدل تک شیار ( NVME ) و دو شیار (NGFF) تولید شده که این دو مدل، خود نیز دارای سایز های مختلف می باشد ، که در ادامه به تفکیک توضیح خواهیم داد.

SSD چیست؟

Solid State Drive که به صورت مخفف SSD اس اس دی نوشته می شود ، ذخیره ساز های پر سرعتی هستند که بدون اجزای حرکتی (مانند دیسک و یا هد) می توانند اطلاعات را به صورت دائمی بر روی تراشه های حافظه یا NAND FLASH ذخیره کنند. اس اس دی بهترین جایگزین برای هارد دیسک است که بدون ایجاد سرو صدا می تواند با سرعت بالا و تاخیر کم ، به ذخیره کردن و یا نقل و انتقال داده ها بپردازد. هاردهای SSD نسبت به هاردهای HDD از سرعت بالاتری برخوردار هستند. این ویژگی باعث شده تا هارد SSD لپ تاپ در میان کاربران بسیار پرفروش و محبوب باشد. با این‌حال برای خرید هارد SSD نیاز به اطلاعات و شناخت کافی دارید ، زیرا از نظر سرعت ، اندازه ، شکل و حتی قیمت با همدیگر تفاوت‌هایی دارند. عمده‌ترین تفاوت هاردهای SSD در زمینه رابط NVMe ، SATA و M.2 است.

پروتکل چیست؟

پروتکل یک نرم افزار است و در حقیقت زبانی است که SSD به وسیله آن با سیستم ارتباط برقرار می کند و به این زبان با مادربرد صحبت می کند تا به انتقال و دریافت داده ها بپردازد. می توان گفت پروتکل ، چهارچوبی نرم افزاری است که SSD و مادربرد به وسیله ی آن با هم تبادل اطلاعات می کنند.

پروتکل SSD NVMe (تک شیار)

این نوع اس اس دی از لحاظ ظاهری مشابه M2 دوشیار می باشد و تنها تفاوت در شیار M.2 می باشد ، این اس اس دی ها از لحاظ سرعت از نوع قدیمی تر خودش دو شیار سرعت خیلی بالاتری دارد. این پروتکل مخفف Non-Volatile Memory Express است و در زمان فراگیر شدن SSD ها ساخته شده و توسعه پیدا کرده است. مهمترین ویژگی این پروتکل استفاده از رابط PCIe است. رابط PCIe می تواند دارای کانکتور متداول شیار PCI Express و یا درگاه های M.2 و U.2 باشد. دقت کنید ، اس اس دی های مجهز به پروتکل NVMe همه از رابط PCIe استفاده می کنند. به عبارت دیگر NVMe توصیف گذرگاهی است که به برقراری ارتباط مولفه با سرور کمک می‌کند و ارتباطی با فرم فاکتور ندارد. به همین دلیل است که درایوهای NVMe در هر دو فرم M.2 و PCIe عرضه می‌شوند. همچنین با هر دو فرم فاکتور، قطعه به جای SATA از طریق PCIe به سرور متصل می ‌شود. بنابراین پیش از استفاده از اس اس دی های مجهز به پروتکل NVMe باید ابتدا چک کنید مادربرد شما از پروتکل NVMe پشتیبانی می کند یا خیر. سایز هارد SSD M.2 تک شیار (تک شیار 2242 (و2280 میباشد که متداول ترین سایز اس اس دی های M.2 2280 می باشد و اغلب دستگاه ها از این سایز اس اس دی پشتیبانی می کنند.

پروتکل SSD M2 NGFF (دوشیار)

درگاه M.2 یا NGFF مخفف Next Generation Form Factor after MSATA می باشد ، که جدیدترین درگاه استاندارد برای اتصال SSD در سیستم های قابل حمل است. نوع قدیمی تر M2 های دو شیار یا NGFF می باشد ، این مدل SSD بعد از MSATA آمد و به مرور زمان در لپ تاپ ها جایگزین MSATA شد و از لحاظ سرعت هم بالاتر از اس اس دی های نسل قبل خود بود. درگاه M.2 از انواع اتصالات متداول اس اس دی های امروزی است که هم می تواند رابط SATA داشته باشد و هم رابط PCIe و یا هر دو همزمان با هم. برای مثال اس اس دی SATA مانند Adata SU800 M.2 از اتصال M.2 استفاده می کند.

اس اس دی های مجهز به رابط PCIe می توانند یا به صورت مستقیم به شکل کارت توسعه (مثل کارت گرافیک) مستقیما به شیار PCI Express متصل شوند و یا مانند Adata SX8200 Pro از اتصال M.2 استفاده کنند. اتصال M.2 انواع مختلفی دارد که آنها را به نام کلید از A تا M متمایز می کنند. سایز 2280 متداول ترین سایز SSD های M.2 به شمار می رود و اغلب دستگاه ها از این سایز اس اس دی پشتیبانی می کنند.

هارد SSD M.2 NGFF یا دو چاک در سایز های 2242 ، 2260 ، 2280 می باشد ، از ابعاد شما میتوانید طول و عرض M.2 تشخیص بدهید. همچنین در لپ تاپ هایی که پورت M.2 را ساپورت میکند معمولا اگر بزرگترین سایز یعنی 2280 را داشته باشد شما میتوانید از سایز های کوچکتر مثل 2240 و 2260 استفاده نمایید.

آیا می توان از NVME در اسلات MGFF استفاده کرد؟

خیر، زیرا هم از نظر فیزیکی و هم الکتریکی هر M.2 PCIe NVME SSD با پورت NGFF سازگار نخواهد بود. در هر دوی این اتصالات از پروتکل‌ها و رابط‌ های مختلفی استفاده می ‌شود.

آیا NVME در M.2 NGFF کار می کند؟

بله. بسته به نوع مادربورد لپ تاپ و پیکربندی آن احتمال دارد این قطعه از هر دو کانکتور یعنی SSD NGFF و NVMe پشتیبانی کند. اسلات‌های M.2 در مادربوردهای قدیمی فقط از SSD‌ های NGFF پشتیبانی می ‌کند ، در حالی که جدیدترین مادربوردها دارای اسلات M.2 نیز هستند که می ‌توانند با SSDهای NVME کار کنند.

چگونه بفهمم که اسلات M.2 از NVME پشتیبانی می کند؟

کافی است به رابط M.2 در مادربرد نگاه کنید. اگر فقط یک شکاف برای کلید M مشاهده کردید ، مادربوردتان از هر دو درایو NVME و NGFF پشتیبانی می‌ کند. در غیر این صورت، اگر یک شکاف برای هر دو کلید M + B مشاهده کردید، یک اسلات SATA SSD است.

تفاوت فاکتور فرم NGFF و NVME

در لپ ‌تاپ‌های معمولی و رایانه‌های شخصی رومیزی از پیش ساخته شده ، SSD‌های NVMe به‌ طورمعمول در فرم فاکتور M.2 وجود دارند. (فرم فاکتور دیگری نیز وجود دارد اما کمتر رایج است) همچنین SSD‌های SATA می ‌توانند به شکل درایوهای 2.5 اینچی یا M.2 نیز باشند.اگر لپ ‌تاپ شما یک اسلات M.2 یدکی دارد ، قبل از خرید درایو ابتدا بررسی کنید که آیا از NVMe، NGFFیا هر دو پشتیبانی می‌ کند.

آیا تمام مادربردهای M.2 از NVMe پشتیبانی می کنند؟

ساده‌ترین راه برای این ‌که بدانید مادربورد M.2 از NVMe پشتیبانی می‌ کند یا خیر؟ بررسی مشخصات سازنده مادربورد است. متاسفانه ، برخلاف درایوهای هارد دیسک SATA و SATA SSD که در هر مادربوردی درگاه آن‌ها به وفور یافت می‌شود برای NVMe این‌گونه نیست. مادربورهای M.2 برای SSD‌ های NVMe بسیار کمیاب و ویژه هستند. به‌ طورمعمول مادربوردهایی که از این ویژگی پشتیبانی می ‌کنند دارای پوشش نقره‌ای هستند که در مادربوردهای جدید بیشتر وجود دارد.

مزایا و معایب استفاده از SSD M.2

برخی از مزایای که در SSD های M.2 وجود دارد عبارتند از:

SSD M.2 در لپ تاپ فضای بسیار کمتری نسبت به HDDها اشغال می‌کند. همچنین انرژی کمتری نسبت به درایو حالت جامد استاندارد SATA یا SAS-Attached SCSI (SAS) مصرف می‌کند.

یک SSD M.2 بر اساس مشخصات NVMe، می‌تواند با سرعت بسیار بیشتری نسبت به SATA یا SAS SAS  اطلاعات را بنویسد و بخواند.

رابط یک SSD M.2 از PCIe، SATA، USB 3.0، بلوتوث و Wi-Fi پشتیبانی می‌کند. اگر کاربر یک لپ تاپ با رابط M.2 خریداری کند، گزینه‌های پیکربندی زیادی برای تجهیزات جانبی خواهد داشت.

برخی از معایب که در SSD های M.2 وجود دارد عبارتند از:

قیمت بالا: یک SSD M.2 بیشتر از SATA SSD قیمت بالاتری دارد. قیمت هاردهای 2.5 اینچی SATA SSD به شدت کاهش یافته است. زیرا در تعداد بیشتری تولید می‌شوند.

ظرفیت محدود: در حالی که 1 ترابایت یا 2 ترابایت احتمالاً برای اکثر برنامه‌های کاربردی کافی است، سیستم‌های ذخیره سازی سازمانی به ظرفیت‌های بالاتری نیاز دارند.

نکاتی در مورد خرید و قیمت هارد لپ تاپ M.2

حتما هنگام خرید برای شما این سوال پیش آمده است که چه نوع M.2 با لپ تاپ شما سازگار می باشد ، اول از همه باید بدانید که M.2 های NGFF یا دو شیار به هر مادربردی که اسلت مربوط به هارد های M.2 را داشته باشد سازگار است ولی برعکس آن صدق نمیکند ، خب حالا چگونه از روی اسلت مادربرد تشخیص بدهیم که چه مدل M.2 را خریداری نماییم ، برای این کار باید به شیار اسلت روی مادربرد دقت نمایید ، اگر شیار سمت چپ یا B KEY باشد شما فقط باید اقدام به خرید SSD M.2 NGFF نمایید و اگر شیار سمت راست در قسمت راست اسلت و یا M KEY روی مادربرد بود شما علاوه بر M.2 دو شیار میتوانید اقدام به خرید SSD M.2 NVME نمایید.

به طور کلی می توان گفت انتخاب نوع هارد SSD M.2 بستگی به نوع مادر بورد لپ تاپ دارد البته در برخی از مادر بورد ها احتمال دارد که از هر دو نوع کانکتور یعنی NGFF و NVME پشتیبانی کند.